Protecting infants and toddlers from domestic violence: Development of a diagnostic protocol for infant and toddler abuse and neglect and its implementation to the public health system.

Σύντομη Περιγραφή Δράσεων του εγκεκριμένου Ευρωπαϊκού Προγράμματος [Just/2011-2012/DAP/AG/3283] με τίτλο:
Προστασία Βρεφών και Νηπίων από την Ενδοοικογενειακή Βία: Σχεδιασμός Διαγνωστικού Πρωτοκόλλου για την Κακοποίηση και Παραμέληση Βρεφών και Νηπίων και η Εφαρμογή του στο Σύστημα Δημόσιας Υγείας

(“Protecting infants and toddlers from domestic violence: Development of a diagnostic protocol for infant and toddler abuse and neglect and its implementation to the public health system”)

Η προστασία  των βρεφών  και των νηπίων  από  την ενδοοικογενειακή  βία αποτελεί  πρωτεύον  ευρωπαϊκό  ζήτηµα δηµόσιας  υγείας.  Η ενδοοικογενειακή  βία προς βρέφη  και νήπια σπανίως προλαµβάνεται ή διαγιγνώσκεται πριν τη νοσηλεία των τελευταίων σε νοσοκοµεία  και άλλες  δοµές  υγείας,  αφού ο συγκεκριµένος πληθυσµός έχει περιορισµένη επαφή µε άλλες κοινωνικές οµάδες πέραν της οικογένειας. Εξάλλου, η βία προς βρέφη και νήπια σπανίως αναγνωρίζεται µετά την εισαγωγή τους σε δοµές υγείας.

Το παρόν Πρόγραµµα  στοχεύει στην αύξηση της αποτελεσµατικότητας  των συστηµάτων  πρόληψης και πρώιµης διάγνωσης της κακοποίησης και παραµέλησης βρεφών  και νηπίων  των ευρωπαϊκών  υπηρεσιών  υγείας.  Για το σκοπό  αυτό, θα δηµιουργηθεί ένα  πρωτόκολλο   διάγνωσης   της  κακοποίησης   και  παραµέλησης βρεφών  και νηπίων,  το οποίο  θα λαµβάνει υπόψιν  τις  ιδιαιτερότητες  αυτής  της ηλικιακής  οµάδας,  ενώ θα αξιοποιήσει  και  σύγχρονα  ερευνητικά δεδοµένα  που αφορούν στο θέµα αυτό. Μάλιστα,  το  εν  λόγω διαγνωστικό πρωτόκολλο  θα δηµιουργηθεί µε  τέτοιο τρόπο,  ώστε να είναι  εφαρµόσιµο  και  στις  υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες συµµετέχουν στο Πρόγραµµα: Αγγλία, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και Κύπρος. Επιπλέον, η πρόταση της υπεύθυνης επιστηµονικής οµάδας του παρόντος Προγράµµατος  είναι να συµπεριληφθεί το πρωτόκολλο στις προγραµµατισµένες εξετάσεις υγείας βρεφών και νηπίων στις χώρες αυτές, µε πιθανή τη  διάχυσή του και  σε άλλες  ευρωπαϊκές  χώρες   που  θα εκφράσουν σχετικό ενδιαφέρον. Η  πρόταση  αυτή στηρίζεται στο  γεγονός  ότι  η  πλειοψηφία  των οικογενειών  που    διαµένουν  σε   ευρωπαϊκές    χώρες    ακολουθούν  εθνικώς προκαθορισµένα προγράµµατα προληπτικής ιατρικής κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων ζωής  του παιδιού,   και  ακολούθως  γίνονται εύκολα προσβάσιµες  στην αξιολόγηση από τους επαγγελµατίες υγείας για τυχόν προβλήµατα που σχετίζονται µε κακοποίηση και παραµέληση βρέφους και νηπίου. Η δηµιουργία  του κοινού -για τις  χώρες που συµµετέχουν   στο Πρόγραµµα- διαγνωστικού πρωτοκόλλου θα βασιστεί σε προϋπάρχοντα διαγνωστικά πρωτόκολλα που  χρησιµοποιούνται  σε χώρες  της  ΕΕ, σε σύγχρονα  ερευνητικά και  κλινικά δεδοµένα  που αφορούν  στο θέµα αυτό, ενώ θα αξιοποιηθούν  και τα διαγνωστικά κριτήρια του Diagnostic Classification: 0-3R: Diagnostic Classification of Mental Health and Developmental Disorders of Infancy and Early Childhood: Revised Edition. Washington, DC: Zero To Three Press; 2005. Zero to Three. (revised ed.), για τις ∆ιαταραχές Σχέσης Φροντιστή-Παιδιού, και ιδιαιτέρως της διαγνωστικής κατηγορίας Κακοποιητική ∆ιαταραχή,  αφού πρώτα αξιολογηθεί η εγκυρότητά τους στις συµµετέχουσες  χώρες. Το διαγνωστικό πρωτόκολλο που θα προκύψει µετά την όλη προπαρασκευαστική  διαδικασία, θα εφαρµοστεί  πιλοτικά  σε οικογένειες  του γενικού πληθυσµού όλων των συµµετεχουσών χωρών.

Στη συνέχεια, κάθε συµµετέχουσα  χώρα θα εκπαιδεύσει επαγγελµατίες υγείας δηµόσιων δοµών υγείας που εξυπηρετούν βρέφη και νήπια και τις οικογένειές τους στο πώς να εφαρµόζουν το πρωτόκολλο στο πλαίσιο της καθηµερινής τους κλινικής πρακτικής.   Παράλληλα, και  εφόσον το  διαγνωστικό πρωτόκολλο   αποδειχθεί αποτελεσµατικό  και  εύκολα εφαρµόσιµο  στα πλαίσια  των δηµόσιων  υπηρεσιών υγείας,  θα γίνουν προσπάθειες να συµπεριληφθεί στο εθνικά προκαθορισµένο πρόγραµµα προληπτικής παρακολούθησης βρεφών και νηπίων. Στοχεύοντας  στη βιωσιµότητα των αποτελεσµάτων  του Προγράµµατος,  οι εταίροι θα δηµιουργήσουν Εθνικά ∆ίκτυα ∆ηµόσιων Φορέων Υγείας για το Παιδί. Κάθε φορέας θα ορίσει έναν/µία εκπρόσωπο, ο/η οποίος/-α θα συµµετέχει σε ετήσια συνάντηση για θέµατα που άπτονται  της προστασίας  βρεφών και νηπίων  από την ενδοοικογενειακή κακοποίηση   και   παραµέληση.   Μάλιστα,  στο  πλαίσιο   των δραστηριοτήτων για την προώθηση της  βιωσιµότητας των αποτελεσµάτων του προγράµµατος,    οι   εταίροι  θα  δηµιουργήσουν µια   φόρµα  καταγραφής   και παρακολούθησης  περιπτώσεων  κακοποίησης  και παραµέλησης  βρεφών και νηπίων που θα παραχωρηθεί στις δηµόσιες δοµές υγείας του ∆ικτύου, ώστε όλες οι σχετικές περιπτώσεις  να αρχειοθετούνται  και να παρακολουθούνται  από  το Εθνικό ∆ίκτυο ∆ηµόσιων Φορέων Υγείας για το Παιδί της κάθε συµµετέχουσας χώρας.

Στα πλαίσια της διάδοσης των αποτελεσµάτων του Προγράµµατος,  θα διοργανωθεί ∆ιεθνές Συνέδριο, ενώ καθ’ όλη τη διάρκειά του θα λειτουργεί σχετικός ιστότοπος,   που   θα  ενηµερώνει για  την  πρόοδο   των  δράσεων σε  όλες   τις συµµετέχουσες   χώρες  και  θα επιτρέπει  ανοιχτή πρόσβαση  σε πληροφορίες  που αφορούν στην προστασία βρεφών και νηπίων από την ενδοοικογενειακή βία.

Το παρόν Πρόγραµµα  αναµένεται να συµβάλλει σηµαντικά στην πρόληψη της κακοποίησης και παραµέλησης βρεφών και νηπίων στις ευρωπαϊκές χώρες που συµµετέχουν στη δράση αυτή.